PODZIEL SIĘ
Książka prof. Bartosza Brożka "Umysł prawniczy"

Wkrótce do księgarń trafi najnowsza książka „Umysł prawniczy” prof. Bartosza Brożka. Jak myśli prawnik? Czy prawnik potrzebuje wyobraźni? Jakie znaczenie ma intuicja prawnicza? – zastanawia się autor.

Bartosz Brożek przekonuje, że myślenie w prawie polega na ścisłym współdziałaniu intuicji, wyobraźni i języka. Autor analizuje mechanizmy poznawcze prawnika w trzech pierwszych rozdziałach książki, zatytułowanych kolejno: Intuicja, Wyobraźnia, Język.

„Myślenie prawnicze nie jest wyjątkowe. W każdym razie nie jest bardziej wyjątkowe niż sposoby rozwiązywania problemów w innych dziedzinach refleksji” – pisze B. Brożek.

„Powód po temu jest prosty: prawnik jest tylko człowiekiem i ma do dyspozycji ludzkie
narzędzia poznawcze” – dodaje autor. A jednak umysł prawnika różni się np. od umysłu matematyka. Mimo że korzystają z tych samych mechanizmów, ich umysły „karmione są różnymi treściami” – stwierdza prof. Brożek.

Dlatego należy przyjrzeć się bliżej architekturze umysłu prawniczego w świetle ustaleń nauk kognitywnych i filozofii.

„Próba nowego spojrzenia na umysł prawniczy wymaga, byśmy zabili, a przynajmniej uciszyli, swego wewnętrznego epistemologicznego konserwatystę” – zachęca autor.

W książce przytaczanych jest dużo typowo prawniczych przykładów, jak np. dyskusja amerykańskiego sędziego i prawnika o kwalifikacji prawnej samochodu kempingowego: czy jest to dom, czy pojazd? Od rozstrzygnięcia tego problemu zależało uznanie, czy rewizja przeprowadzona w samochodzie, w efekcie której ujawniono narkotyki, była zgodna z prawem (jeśli był to pojazd) czy nie (jeżeli mieliśmy do czynienia z domem).

Bartosz Brożek zauważa, że w omawianej sprawie sąd zastosował metodę wariacji – przez podawanie innych, podobnych przykładów, próbował zmusić prawnika do odpowiedzi na pytanie, czy nakaz rewizji byłby wówczas wymagany, czy nie. „W istocie zatem sąd testuje tu różne intuicje” – konkluduje autor, dodając, że rozumowanie analogiczne (per analogiam) „jest zakorzenione w ludzkiej zdolności do mentalnego symulowania zdarzeń”.

Odwołując się do bogatej literatury zagranicznej autor objaśnia, jak intuicja, wyobraźnia i język przeplatają się, tworząc architekturę umysłu prawniczego. Jedno jest bowiem pewne:

„Zarówno sędzia, jak i adwokat – a także osoba uczestnicząca w procesie ustawodawczym, dogmatyk prawa czy mediator – korzystają z tych samych narzędzi myślenia: intuicji, wyobraźni i języka”.

Książka liczy 274 strony, została wydana na kremowym papierze z oranżową wyklejką, jasna okładka pokryta jest folią przyjemną w dotyku.

Wydawcą książki „Umysł prawniczy” jest Copernicus Center Press.

Bartosz Brożek – prof. dr hab., kognitywista, filozof i prawnik, pracownik Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej na Uniwersytecie Jagiellońskim, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Laureat licznych nagród oraz stypendiów, m.in. nagrody Narodowego Centrum Nauki (2018), Prezesa Rady Ministrów, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Fundacji Humboldta, Nagrody Naukowej „Polityki”. Autor kilkunastu książek, m.in. Granice interpretacji (2014), Umysł matematyczny (wraz z Mateuszem Hoholem, 2014) oraz Myślenie. Podręcznik użytkownika (2016).

Foto: Karne24.com

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz tutaj swoje imię

dwanaście − 1 =