PODZIEL SIĘ

Nadzwyczajne złagodzenie kary za zbrodnie zagrożone kumulatywnymi karami pozbawienia wolności i grzywny polega na wymierzeniu wyłącznie kary pozbawienia wolności – dowodzi w „Czasopiśmie Prawa Karnego i Nauk Penalnych” Kamil Siwek (UAM w Poznaniu).

Autor omawia problematykę spornego w orzecznictwie sądowym i literaturze prawniczej zagadnienia kary nadzwyczajnie złagodzonej za zbrodnie, które są zagrożone sankcją kumulatywną. Przepis przewiduje wówczas konieczność orzeczenia przez sąd np. kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 i jednocześnie grzywny. Sytuacje takie występują w stosowanych często w praktyce przepisach karnych ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie ma jednak zgody co do tego, w jaki sposób należy nadzwyczajnie łagodzić tego typu sankcję.

Wątpliwości orzecznicze doprowadziły do skierowania do Sądu Najwyższego pytania prawnego (sygn. I KZP 8/18).

Sprawa trafiła na wokandę i będzie rozpatrywana w październiku. Pytanie prawne, na które będzie odpowiadał Sąd Najwyższy (sygn. I KZP 8/18) brzmi:

Czy nadzwyczajne złagodzenie kary za zbrodnię zagrożoną kumulatywną karą pozbawienia wolności i karą grzywny w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r. polega:

  1. na wymierzeniu kary pozbawienia wolności poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, ale nie niższej od jednej trzeciej tej granicy oraz orzeczeniu kary grzywny na zasadach ogólnych,
  2. na wymierzeniu wyłącznie kary pozbawienia wolności poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, ale nie niższej od jednej trzeciej tej granicy,
  3. na wymierzeniu kary pozbawienia wolności poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, ale nie niższej od jednej trzeciej tej granicy (wedle reguł z art. 60 § 6 pkt 2 k.k.), a nadto na odstąpieniu od orzeczenia grzywny i orzeczeniu środka karnego wymienionego w art. 39 pkt 2-3, 7 i 8 k.k., środka kompensacyjnego lub przepadku (wedle reguł z art. 60 § 7 k.k.)?

Wątpliwości wzbudza treść art. 60 § 7 k.k., który ma zastosowanie w wypadku czynów „zagrożonych więcej niż jedną z kar” określonych w art. 32 pkt 1-3 k.k. Czy chodzi tu o zagrożenie alternatywne jedną ze wskazanych kar (albo pozbawienie wolności, albo ograniczenie wolności, albo grzywna), czy także o sankcje kumulatywne?

Ustosunkowując się do poglądów wyrażanych w piśmiennictwie K. Siwek wskazuje, że dla rozstrzygnięcie analizowanej kwestii nie ma żadnego znaczenia treść art. 38 § 1 k.k., na który powołują się niektórzy komentatorzy.

„Należy stanowczo odrzucić (…) rozwiązanie, w świetle którego w odniesieniu do przestępstw, w tym zbrodni, zagrożonych karą pozbawienia wolności wespół z kumulatywnie grożącą grzywną, kara pozbawienia wolności ulega nadzwyczajnemu złagodzeniu w sposób przewidziany w art. 60 § 6 pkt 2 bądź 3 k.k., natomiast kumulatywnie grożąca grzywna, ulega nadzwyczajnemu złagodzeniu wedle art. 60 § 7 k.k.” – stwierdza autor opracowania.

Analizowany art. 38 § 1 k.k. głosi: „Jeżeli ustawa przewiduje obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy ustawowego zagrożenia, a ustawowe zagrożenie obejmuje więcej niż jedną z kar wymienionych w art. 32 pkt 1-3, obniżenie albo obostrzenie odnosi się do każdej z tych kar”.

Autor podkreśla, że „u podstaw oczywistej błędności tego stanowiska leży niewątpliwie pomieszanie ze sobą dwóch zupełnie różnych instytucji prawa karnego materialnego, a mianowicie „obniżenia” górnej granicy ustawowego zagrożenia oraz „nadzwyczajnego złagodzenia kary”. (…) rozwiązanie przewidziane w art. 38 § 1 k.k. w ogóle nie odnosi się do instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, w szczególności sposobu tego złagodzenia, a określonego szczegółowo przez przepisy art. 60 § 6-7 k.k., lecz odnosi się do czegoś zupełnie innego, a mianowicie do kwestii obniżenia granicy ustawowego zagrożenia, przy czym granicy górnej tego zagrożenia (verba legis: (…) obniżenie (…) górnej granicy ustawowego zagrożenia”.

W art. 60 § 6 i 7 k.k., określającym zasady nadzwyczajnego złagodzenia kary, został przedstawiony jednostopniowy, wieloczłonowy, rozłączny i zupełny podział logiczny przestępstw wg kryterium ustawowego zagrożenia karą – dodaje K. Siwek.

Oznacza to, że art. 60 § 7 k.k. „ma zastosowanie wyłącznie do tej grupy przestępstw, która pozostaje po wyłączeniu szczegółowo określonych przez przepisy art. 60 § 6 k.k., a więc do tego, co pozostaje po wyłączeniu zbrodni zagrożonych karą co najmniej 25 lat pozbawienia wolności, innych zbrodni, występków zagrożonych karą co najmniej 1 roku pozbawienia wolności i występków zagrożonych karą pozbawienia wolności niższą od roku” – stwierdza autor.

W konsekwencji przyjmuje on, że „nadzwyczajne złagodzenie kary za zbrodnię zagrożoną kumulatywną karą pozbawienia wolności i karą grzywny w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r., polega na wymierzeniu tylko kary pozbawienia wolności poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, ale nie niższej od jednej trzeciej tej granicy. Przepis art. 60 § 7 k.k. nie ma w tych przypadkach zastosowania”.

Artykuł „Nadzwyczajne złagodzenie grzywny kumulatywnej” ukazał się jako preprint nr 15/2018 w „Czasopiśmie Prawa Karnego i Nauk Penalnych” – kliknij, aby zapoznać się z całym opracowaniem.

Foto: KIPK

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz treść komentarza
Wpisz tutaj swoje imię

3 × 4 =